- ΟΥΝΕΣΚΟ
- (UNESCO, από τα αρχικά του αγγλικού τίτλου United Nations Educational Scientific and Cultural Organization). Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών, που εδρεύει στο Παρίσι. Δημιουργήθηκε το 1946 από 44 χώρες που είχαν συμμετάσχει στη διάσκεψη του Λονδίνου (16 Νοεμβρίου 1945), με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνών, δια της ενιαίας δράσης στα πεδία του πολιτισμού, της εκπαίδευσης και της επιστήμης, και την υποβοήθηση της διατήρησης της ειρήνης και της ασφάλειας στον κόσμο. Το 1985 οι Ηνωμένες Πολιτείες απεχώρησαν κατηγορώντας την ΟΥΝΕΣΚΟ για αντιδυτική πολιτική. Ήταν η περίοδος όπου τα περισσότερα κράτη του Τρίτου Κόσμου αντιδρούσαν στον έλεγχο των ΗΠΑ.
Για την πραγματοποίηση του σκοπού που έθεσε η ιδρυτική της πράξη, η δράση της ΟΥΝΕΣΚΟ διέπεται από ορισμένες βασικές αρχές, που προβλέπουν κυρίως την επέκταση της δωρεάν και υποχρεωτικής παιδείας στην κατώτερη βαθμίδα, την αμοιβαία κατανόηση των πνευματικών αξιών της Ανατολής και της Δύσης (μια έκφραση της αρχής αυτής ήταν η έκδοση της Ιστορίας της ανθρωπότητας και άλλων έργων, γραμμένων από επιστήμονες, όλου του κόσμου) και την ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας, προσανατολισμένης στη βελτίωση των συνθηκών ζωής των λαών.
Τα οικονομικά μέσα για την πραγματοποίηση των σκοπών της αυτών, η ΟΥΝΕΣΚΟ τα εξασφαλίζει από τις εισφορές των κρατών-μελών του OHE καθώς και από δωρεές δημόσιων ή ιδιωτικών οργανώσεων (ο προϋπολογισμός της πλησιάζει τα 100 εκατ. δολ.).
Η οργάνωση λειτουργεί με τρία βασικά όργανα: τη γενική συνέλευση, το εκτελεστικό συμβούλιο και τη γενική γραμματεία. Η πρώτη, η οποία συγκροτείται από τους αντιπροσώπους όλων των κρατών-μελών, εκλέγει το διοικητικό συμβούλιο, ψηφίζει την εισδοχή νέων μελών, διατυπώνει τα προγράμματα, ψηφίζει τον προϋπολογισμό κ.ά. Η γενική συνέλευση συνέρχεται τακτικά κάθε δύο χρόνια και έκτακτα αν το ζητήσει το εκτελεστικό συμβούλιο ή το ένα τρίτο των μελών. Το εκτελεστικό συμβούλιο, που αποτελείται από 24 μέλη εκλεγόμενα από τη γενική συνέλευση για τετραετή θητεία, ασκεί καθήκοντα ελέγχου. Η γραμματεία, που έχει ανατεθεί σε ένα γενικό διευθυντή που εκλέγεται επίσης από τη γενική συνέλευση, υποβάλλει τα προγράμματα στο εκτελεστικό συμβούλιο, διορίζει και διευθύνει το προσωπικό, υποβάλλει περιοδικές εκθέσεις για τη δράση της οργάνωσης κ.ά.
Το μέγαρο όπου στεγάζονται τα γραφεία της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι. Η διεθνής αυτή οργάνωση ασχολείται αποκλειστικά με ζητήματα παιδείας, επιστημών και καλών τεχνών.
Dictionary of Greek. 2013.